De geboorte van een kind dat dood ter wereld is gekomen, kan vanaf zondag 3 februari 2019 officieel worden opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat was voorheen niet mogelijk.

Doodgeboren kinderen bestonden tot dan toe formeel niet, vaak tot verdriet van de ouders.

Ouders konden hun doodgeboren kind al wel laten registeren bij de burgerlijke stand, waarin gemeenten geboortes, huwelijken en sterfgevallen vastleggen.

De BRP is het vroegere bevolkingsregister. Dit betekent dat het doodgeboren kind bij een registratie als persoon wordt vastgelegd.

Het kabinet verwacht dat jaarlijks 550 ouders de geboorte van een doodgeboren kind zullen aangeven. Stille Levens, het kenniscentrum voor babysterfte, noemt dat een lage inschatting. Volgens de recentste cijfers stierven in 2016 ruim achthonderd baby's na een zwangerschap van 22 weken of langer.

Door de wetswijziging van de Basisregistratie Personen kunnen alle geboortes van doodgeboren kinderen worden aangegeven, ongeacht de duur van de zwangerschap. De wet werkt met terugwerkende kracht. Ook kinderen die jaren geleden levenloos ter wereld kwamen, kunnen alsnog worden ingeschreven.
Ook miskraam in eerste vier maanden kan worden geregistreerd

Het is mogelijk om na een miskraam in de eerste vier maanden van de zwangerschap een foetus te laten registreren. "Daarvoor is wel documentatie nodig, een akte van geboorte", legt een woordvoerder van het kenniscentrum uit. Een verklaring van een arts of verloskundige kan eventueel ook voldoende zijn. Het is aan de ambtenaar van de burgerlijke stand om dat te bepalen.

Ouders van doodgeborenen vinden het volgens Stille Levens fijn dat ze hun kinderen alsnog kunnen laten registreren. "Het is een emotioneel ding. Dat zagen we toen de petitie online kwam. Het is ongekend dat een petitie in een week tijd 80.000 steunbetuigingen krijgt en nog bijzonderder dat het tot wetswijziging leidt."

Over begraven bestaan hardnekkige misverstanden.

In het begraven van overleden dierbaren zit de klad, constateert de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB). ,,De trend is cremeren. Dat bleek ook laatst uit een stelling in de krant over cremeren of begraven. Driekwart van de mensen die meededen aan de enquete sprak zich uit voor cremeren. Als je dat wilt, prima, maar doe dat dan wel op basis van goede argumenten.’’

Er doen hardnekkige misverstanden de ronde over een lichaam in of boven de grond begraven, constateert Van Midwoud. ,,In tegenstelling tot wat mensen denken word je niet opgegeten door wormen en maden. Ook is begraven niet veel duurder dan cremeren. Zelfs het onderhoud van het graf kan heel goedkoop.’’

Zo’n 64 procent van de Nederlanders laat zich liever cremeren dan begraven. Dat dit cijfer zo hoog is, verklaart Van Midwoud ook omdat er een duidelijke lobby is voor cremeren. ,,De crematoria in Nederland zijn in handen van commerciele bedrijven die geld willen verdienen. Van begraven worden ze financieel niet veel wijzer, want een begraafplaats exploiteren kost veel geld. Dus promoten ze zoveel mogelijk het cremeren.’’

Vaak is de exploitatie van begraafplaats en crematorium meestal gescheiden. ,,De begraafplaatsen zijn grotendeels in handen van de gemeente of de kerk. Die zijn niet commercieel gericht.

De LOB wil graag afrekenen met onterechte beeldvorming rond begraven. ,,De grote uitvaartondernemingen zoals Yarden, Monuta of Dela suggereren dat begraven veel duurder is dan cremeren. Dat ligt er maar helemaal aan. Als je het simpel houdt ontloopt het elkaar niet veel.’’ Een ander argument voor crematie is het onderhoud van het graf. ,,Maar grafonderhoud kun je ook uitbesteden. En de aankleding kan een stuk simpeler dan mensen denken. Er hoeft geen dure steen op van duizenden euro’s. Alleen gras of beplanting is ook prima.’’ Al geeft Van Midwoud toe dat uitstrooien van as het allergoedkoopst is. ,,Maar dan heb je ook geen enkele plek meer waar je de overledene kan herdenken.’’

Hoe zit het met het geknaag aan het lichaam van je dierbare overledene? ,,Ook zo’n fabel. Het verteringsproces gaat van binnenuit, door bacteriën. Daar komen geen beesten van buiten aan te pas.’’ Van Midwoud wijst erop dat er ook mogelijkheden zijn voor een keldergraf of bovengronds begraven. ,,Daar gaat het verteringsproces zelfs nog sneller dan onder de grond.’’

Begraafplaatsen zouden zich wat beter moeten verkopen, vindt de consulent. Hij probeert de beheerders daar wel toe te stimuleren. ,,Sommigen zorgen voor een mooie website met goede informatie. En ook hoeft de familie niet altijd meteen een graf voor twintig jaar in een keer te betalen.’’

Daarom zou ik graag zien dat begraafplaatsen meer activiteiten gaan organiseren, zoals open dagen, wandelingen, lezingen, concerten en andere zaken die publiek naar de rustplaats lokken. ,,Veel begraafplaatsen doen inmiddels mee met de jaarlijkse lichtjesavond rond Allerzielen of Kerstmis. Prima, maar er kan meer.’’

Vaak staat het vast dat bij de meeste gemeenten de begraafplaats er een beetje bijbungelt. ,,Jammer, want er valt veel te winnen als je het publiek voor je weet te interesseren.’’

Niet dat alle beheerders gezapig achterover leunen. ,,Begraafplaatsen proberen steeds meer met hun tijd mee te gaan en klantvriendelijker te denken. Ook staan ze meer open voor persoonlijke wensen. Want dat is de trend: mensen willen geen standaard-uitvaart meer, maar een persoonlijk vormgegeven afscheid.’’

TILBURG - In gedenkbos De Spinder ten noorden van Tilburg komt een speciaal uitstrooiveld waar mensen de as van hun nabestaanden kunnen uitstrooien. Dat heeft het Tilburgse crematorium bekend gemaakt.